Okres Wielkanocny w Kościele katolickim trwa 50 dni, od Niedzieli Zmartwychwstania  do Uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Bywa określany jako jeden dzień świąteczny, a nawet jako „Jedna Wielka Niedziela”. Jest to czas, w którym Kościół raduje się ze zwycięstwa Chrystusa nad grzechem i śmiercią.

Niedziela Zmartwychwstania stanowi tzw. I Niedzielę Wielkanocną. Po niej następuje oktawa uroczystości Zmartwychwstania, którą kończy II Niedziela Wielkanocna (święto Miłosierdzia Bożego),   w tradycji zwana białą. Dni oktawy mają rangę uroczystości Pańskich.

Po upływie dwóch tygodni obchodzi się z kolei IV Niedzielę Wielkanocną, nazywaną Niedzielą Dobrego Pasterza. W tym dniu czytana  podczas Mszy św. Ewangelia ukazuje Jezusa jako Dobrego Pasterza, który oddaje swoje życie za owce. Kościół szczególnie mocno modli się w tę Niedzielę za powołanych oraz za nowe powołania do służby kapłańskiej.

Na czterdziesty dzień po Zmartwychwstaniu przypada Wniebowstąpienie Pańskie. Jednak, aby podkreślić rangę tej uroczystości, decyzją Konferencji Episkopatu Polski została ona przeniesiona na VII Niedzielę Wielkanocną.

W Okresie Wielkanocnym obchodzi się następujące święta i uroczystości:

– Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego – obchód ruchomy, wyznacza się ją na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca;

– święto Miłosierdzia Bożego w II Niedzielę Wielkanocną [Święto Miłosierdzia Bożego obchodzone jest w pierwszą niedzielę po Wielkanocy, czyli II Niedzielę Wielkanocną, zwaną obecnie Niedzielą Miłosierdzia Bożego. Wpisał je do kalendarza liturgicznego najpierw Franciszek kard. Macharski dla archidiecezji krakowskiej (1985), a potem niektórzy biskupi polscy w swoich diecezjach. Na prośbę Episkopatu Polski Ojciec Święty Jan Paweł II w 1995 roku wprowadził to święto dla wszystkich diecezji w Polsce. W dniu kanonizacji Siostry Faustyny 30 kwietnia 2000 roku Papież ogłosił to święto dla całego Kościoła.];

– 23 kwietnia – uroczystość św. Wojciecha, patrona Polski;

– 25 kwietnia – święto św. Marka, Ewangelisty;

– 29 kwietnia – święto św. Katarzyny Sieneńskiej, patronki Europy;

– 3 maja – uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, głównej Patronki Polski;

– 6 maja – święto świętych Apostołów Filipa i Jakuba;

– 8 maja – uroczystość św. Stanisława, patrona Polski;

– 14 maja – święto św. Macieja, Apostoła;

– 16 maja – święto św. Andrzeja Boboli, patrona Polski;

– 31 maja – święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny;

– 50 dni po Wielkanocy – Uroczystość Zesłania Ducha Świętego [Pięćdziesiątnica].

W okresie Wielkanocnym obowiązuje biały kolor szat liturgicznych (wyjątek stanowi jedynie Uroczystość Zesłania Ducha Świętego, kiedy to ubiera się kolor czerwony). Do innych oznak zewnętrznych należą: 

• krzyż z czerwoną stułą,
• paschał,
• baranek wielkanocny
• figura Jezusa Zmartwychwstałego, umieszczone przy ołtarzu.
• Ponadto w liturgii okresu Wielkanocnego odmawia się modlitwę Regina Coeli w zastępstwie za Anioł Pański.

W 1215 r. Sobór Laterański IV wprowadził obowiązek przyjęcia Komunii świętej w okresie wielkanocnym.  Ten przepis prawa kanonicznego jest aktualny do dziś. 

TRADYCJE I ZWYCZAJE WIELKANOCNE:

• Kraszanki (zwane też malowankami lub byczkami) powstają przez gotowanie jajka w wywarze barwnym, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych. Używano roślin, które pozwalały na uzyskanie różnych kolorów:
  – brązowy (rudy): łupiny cebuli
  – czarny: kora dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
  – żółtozłocisty: kora młodej jabłoni lub kwiat nagietka
  – fioletowy: płatki kwiatu ciemnej malwy
  – zielony: pędy młodego żyta lub listki barwinka
  – różowy: sok z buraka
• Pisanki mają różnobarwne desenie. Powstają przez rysowanie (dawniej: pisanie) na skorupce gorącym roztopionym woskiem, a następnie zanurzenie jajka w barwniku. Jako narzędzi do pisania używano szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek.
• Oklejanki (naklejanki) są przyozdobione sitowiem, płatkami bzu, skrawkami kolorowego, błyszczącego papieru, tkaniny itp.
• Uroczyste śniadanie w niedzielę wielkanocną poprzedza dzielenie się poświęconym jajkiem. Kolejnym zwyczajem Święcone (zwane też święconką) to nazwa pokarmów święconych w Kościele w Wielką Sobotę. Święcone oznacza również uroczyste śniadanie wielkanocne.
• Święcenie potraw w Wielką Sobotę niegdyś odbywało się w domach, ponieważ poświęcone musiało być wszystko, co miało znaleźć się na świątecznym stole. Z czasem zaczęto chodzić ze święconką do kościoła. Obecnie w wielu miastach powstał nowy zwyczaj święcenia: nie wewnątrz, a przed kościołem, gdzie na wystawionych stołach na czas obrzędu wierni pozostawiają koszyki. W koszyczku wielkanocnym nie może przede wszystkim zabraknąć jajek (symboli nowego życia), w postaci kolorowych pisanek, kraszanek; baranka symbolizującego umęczonego Chrystusa; soli, (która miała chronić przed zepsuciem). Poświęcić należy również: chleb, wędlinę, chrzan, pieprz, ciasta świąteczne. Koszyczek przystraja się listkami barwinka. Dawny zwyczaj na wsiach nakazywał, aby wracając ze święconym obejść dom trzy razy, zgodnie ze wskazówkami zegara, co miało wypędzić złe moce z gospodarstwa. Następnym zwyczajem ludowym jest: Śmigus-dyngus (zwany też lanym poniedziałkiem) jest obyczajem związanym z drugim dniem Wielkanocy. W XV wieku dyngus i śmigus były dwoma odrębnymi zwyczajami.
• Dyngus (dyngusowanie) oznaczał wymuszanie datków, najczęściej w postaci jajek, pod groźbą kąpieli. Śmigus to uderzanie, smaganie rózgą, gałązką lub palmą. Lany poniedziałek miał też swoje tradycje związane z urodzajem. Gospodarze o świcie wychodzili w pola i kropili je wodą święconą, żegnali się przy tym znakiem krzyża i wbijali w grunt krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową, co miało zapewnić urodzaj i uchronić plony przed gradobiciem. Pola objeżdżano w procesji konnej. Zwyczaje te do dzisiaj spotyka się zwłaszcza na południu Polski. Rękawka to zwyczaj wielkanocny obchodzony w Krakowie we wtorek po Świętach Wielkanocnych. Rękawka związana jest z legendą o kopcu Kraka, usypanym przez lud po śmierci króla. Tradycja podaje, że ziemię noszono w rękawach, stąd kopiec nazwano Rękawką. Na kopcu Kraka w trzeci dzień świąt wielkanocnych (wtorek był kiedyś również dniem świątecznym) odbywał się odpust, z którego szczytu zamożni krakowianie zrzucali biedakom i żakom krakowskim, zebranym u stóp wzgórza, resztki ze świątecznego stołu: chleb, wędlinę, gotowane jajka, jabłka, orzechy, ciasta, słodycze oraz drobne monety. Walatka (zwana też na wybitki) była znaną zabawą wielkanocną. Miała ona swoje odmiany: dwie osoby toczyły pisanki po stole naprzeciw siebie. Czyja pisanka przetrzymała zderzenie ten wygrywał, w nagrodę zabierając stłuczone jajko przeciwnika. Można też było jajka trzymać w ręce i stukać nimi o siebie, również w tym przypadku właściciel nienaruszonej pisanki zabierał stłuczki. Chodzenie z kurkiem po dyngusie to ludowy zwyczaj wielkanocny.

• W Poniedziałek Wielkanocny wożono koguta (kurka) na dwukołowym wózku. Kogut, w wielu kulturach uważany za symbol Słońca i sił witalnych, symbol urodzaju, miał zapewnić zdrowie i pomyślność. Piał głośno, a efekt ten uzyskiwano dzięki temu, że wcześniej karmiony był ziarnem namoczonym w spirytusie. Z czasem żywego ptaka zastąpiono sztucznym: ulepionym z gliny, pieczonym z ciasta, wycinanym z deski. Tradycyjnie wózek dyngusowy malowano na czerwono i zdobiono suszonymi źdźbłami zbóż, traw i kwiatów oraz kolorowymi wstążkami. Siuda Baba to dawny zwyczaj ludowy obchodzony w Poniedziałek Wielkanocny.

• Tradycja ta nawiązuje do wiosennych obrzędów pogańskich i ma swe źródło w legendzie o pogańskiej świątyni na Lednicy. Kapłanka, która strzegła w niej ognia, wychodziła raz do roku na wiosnę w poszukiwaniu następczyni. Wybrana przez nią dziewczyna mogła się wykupić, ale jeśli nie było jej na to stać, zajmowała miejsce w świątyni. Siuda Baba jest czarna od sadzy, bo przez cały rok pilnowania ognia nie wolno jej było się myć.